Bệnh gan nhiễm mỡ là một bệnh mãn tính và có những diễn biến rất âm thầm, người bệnh khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ nếu như không được phát hiện sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.Uống rượu bia là một trong nhiều nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
► Tình trạng uống rượu bia ở Việt Nam
Theo ước tính, tỉ lệ gan nhiễm mỡ hiện chiếm khoảng 10-24% dân số thế giới, 75% ở người béo phì và tiểu đường tuyp 2. Đáng lo ngại hơn, chứng bệnh này đang ngày càng trẻ hóa và đe dọa chất lượng dân số một cách nghiêm trọng, 50% số trẻ bị béo phì có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ hay gan thoái hóa mỡ là tình trạng ứ đọng mỡ trong gan do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó nguyên nhân hàng đầu là bia rượu. Theo ước tính, tỷ lệ lạm dụng và nghiện rượu ở Việt Nam là: Thành phố (7- 11% lạm dụng, 5% nghiện rượu); vùng núi (7- 17% lạm dụng, 3% nghiện rượu); nông thôn (1,2% lạm dụng, 1% nghiện rượu).
Uống bia, rượu sẽ làm tăng lượng mỡ ở các mô dự trữ trong cơ thể, đồng thời hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan… Những quá trình này khiến cho chức năng gan bị giảm đi, mỡ ở gan tăng lên. Trong trường hợp nhiễm mỡ gan cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan do căng bao gan. Còn nếu bị gan nhiễm mỡ mạn tính, bệnh nhân có thể cảm thấy chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan. Siêu âm thấy nhu mô gan dày sáng… Nhiễm mỡ gan mạn tính thường phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo.
Rượu bia là nguyên nhân chính gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ
► Biểu hiện của gan nhiễm mỡ do rượu
Gan nhiễm mỡ thường xảy ra sau khi uống một lượng rượu từ trung bình đến nhiều đều đặn trong một khoảng thời gian ngắn. Trong một cuộc khảo sát trên 55 bệnh nhân nghiện rượu mãn tính đang cai nghiện không có triệu chứng lâm sàng hay cận lâm sàng của bệnh gan, kết quả sinh thiết gan cho thấy 56% bị thâm nhiễm mỡ. Tình trạng thâm nhiễm mỡ nặng kết hợp với triệu chứng khó chịu, tình trạng yếu kém, chán ăn, buồn nôn, cảm giác đau nhẹ ở bụng và gan to nhẹ. Khoảng 15% bệnh nhân nhập viện bị vàng da.
Rượu có thể gây gan nhiễm mỡ cấp tính hoặc mạn tính
Trong gan nhiễm mỡ cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan do căng giãn bào gan. Khi xét nghiệm thấy tăng men trasaminase, bilirubin máu, photphatase kiềm… Một số bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tâm thần.
Rượu gây ra gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ mạn tính thường phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo. Khi gan nhiễm mỡ mạn tính, bệnh nhân có thể chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan. Siêu âm thấy nhu mô gan tăng âm đều. Gan nhiễm mỡ mạn tính có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
Xem thêm >>> 06 nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ thầm lặng mà chúng ta rất hay chủ quan
► Vì sao nghiện rượu dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ?
Theo các bác sĩ thì bệnh nhân nhân khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ có nghĩa là lượng mỡ trong gan nhiều hơn 5%, bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể vì nhiều nguyên nhân khác nhau như: bệnh nhân nạp quá nhiều năng lượng nhưng lười vận động nên dẫn đến béo phì, bệnh nhân sử dụng thuốc không đúng chỉ định, bệnh nhân nghiện rượu…..Vậy tại sao rượu gây nên chứng bệnh gan nhiễm mỡ. Nhiễm mỡ ở gan chủ yếu do 3 nguyên nhân:
- Uống rượu làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ tạo thành các acid béo tự do lưu thông trong máu, do đó dẫn đến tăng tạo triglycerit dự trữ trong gan.
- Rượu làm tăng tổng hợp acid béo tại gan từ các acetat, do đó cũng dẫn đến tăng triglycerid dự trữ trong gan. Rượu đồng thời làm giảm bài xuất triglycerid ra khỏi gan. Tại gan các acid béo từ thức ăn hoặc do gan tạo ra sẽ được este hóa thành triglycerit, một số chuyển thành photpholipid và các sản phẩm oxy hóa. Đa số các triglycerit tiếp đó liên kết với protein tại gan tạo thành lipoprotein và được vận chuyển ra ngoài gan, theo bạch mạch đến cơ và tổ chức mỡ.
- Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu gây hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein, dẫn đến ức chế sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan. Ngoài ra nếu uống phải rượu chưng cất không đúng kỹ thuật, chứa nhiều tạp chất như metanol, butanol, aldehyd, các acid và este làm tế bào gan bị ngộ độc và suy yếu, càng làm tăng thêm quá trình gan nhiễm mỡ.
Các bác sĩ chuyên khoa gan cũng cho biết thêm, bệnh nhân khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ nếu như sử dụng rượu càng nhiều thì khả năng dẫn đến xơ gan và ung thư gan là rất lớn. Đặc biệt bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B hay viêm gan C nếu như sử dụng rượu thì khả năng gây ra tổn thương cho gan càng lớn cũng như việc khống chế bệnh càng khó khăn.
► Làm gì để ngăn chặn gan nhiễm mỡ do uống rượu, bia?
Mọi phương pháp chữa hay phòng bệnh chỉ thực sự hiệu quả khi giải quyết được chính nguyên nhân gây ra bệnh. Đối với tình trạng gan nhiễm mỡ do uống rượu, không có thần dược nào có thể chữa gan nhiễm mỡ hay để phòng xơ gan do rượu tốt hơn con đường cai nghiện và tránh rượu, bia trước khi quá trễ. Không có quy định nào rõ ràng về việc tiêu thụ bao nhiêu bia, rượu thì sẽ dẫn tới gan nhiễm mỡ.
Trên thực tế, rượu có thể tàn phá cấu trúc gan rất nhanh và làm suy giảm chức năng của gan, cho dù bạn không uống nhiều. Do đó, các bác sĩ chuyên về gan thường khuyên người bệnh nên kiêng hoàn toàn rượu, bia và các chất kích thích để phòng bệnh hoặc để bệnh thuyên giảm nhanh nếu đang điều trị
Hiện tại, trong y học chưa có thuốc điều trị đặc hiệu gan nhiễm mỡ. Vì vậy, nếu không may bị gan nhiễm mỡ nói chung, gan nhiễm mỡ do uống rượu, bia nói riêng, người bệnh đều cần ghi nhớ và làm những việc này để kết quả điều trị là khả quan nhất:
- Giảm cân nếu đang bị thừa cân, béo phì.
- Cắt giảm rượu, bia, kiêng hoàn toàn là tốt nhất.
- Ngưng dùng một số loại thuốc ảnh hưởng đến gan. Đối với điều này, bệnh nhân cần tham khảo tư vấn của bác sĩ.
- Trao đổi với bác sĩ để có hướng điều trị các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ , viêm gan siêu vi C... nếu đang bị.
- Nghiêm túc sử dụng thuốc điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, người may mắn không bị bệnh thì cũng không được chủ quan mà cần biết cách tự phòng bệnh cho mình bằng cách thực hiện những điều đơn giản sau:
- Có chế độ ăn hợp lý, đủ các loại dinh dưỡng và an toàn.
- Chăm chỉ tập thể dục đều đặn để duy trì cân nặng lý tưởng.
- Tránh rượu, bia một cách tối đa.
- Khi dùng bất kì loại thuốc nào nên tham khảo tư vấn của bác sĩ.
- Có thể dùng thêm các sản phẩm bảo vệ sức khỏe để tăng cường chức năng của gan, hạn chế tình trạng tích tụ chất béo trong gan.
Hi vọng với bài viết này mọi người có được những thông tin những hiểu biết rõ ràng chính xác về việc rượu bia sẽ gây ra gan nhiễm mỡ từ đó phòng tránh và điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất. Xin kính chúc các bạn thật nhiều sức khỏe, niềm vui, hạnh phúc !
► Tình trạng uống rượu bia ở Việt Nam
Theo ước tính, tỉ lệ gan nhiễm mỡ hiện chiếm khoảng 10-24% dân số thế giới, 75% ở người béo phì và tiểu đường tuyp 2. Đáng lo ngại hơn, chứng bệnh này đang ngày càng trẻ hóa và đe dọa chất lượng dân số một cách nghiêm trọng, 50% số trẻ bị béo phì có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ hay gan thoái hóa mỡ là tình trạng ứ đọng mỡ trong gan do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó nguyên nhân hàng đầu là bia rượu. Theo ước tính, tỷ lệ lạm dụng và nghiện rượu ở Việt Nam là: Thành phố (7- 11% lạm dụng, 5% nghiện rượu); vùng núi (7- 17% lạm dụng, 3% nghiện rượu); nông thôn (1,2% lạm dụng, 1% nghiện rượu).
Uống bia, rượu sẽ làm tăng lượng mỡ ở các mô dự trữ trong cơ thể, đồng thời hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan… Những quá trình này khiến cho chức năng gan bị giảm đi, mỡ ở gan tăng lên. Trong trường hợp nhiễm mỡ gan cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan do căng bao gan. Còn nếu bị gan nhiễm mỡ mạn tính, bệnh nhân có thể cảm thấy chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan. Siêu âm thấy nhu mô gan dày sáng… Nhiễm mỡ gan mạn tính thường phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo.
Rượu bia là nguyên nhân chính gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ
► Biểu hiện của gan nhiễm mỡ do rượu
Gan nhiễm mỡ thường xảy ra sau khi uống một lượng rượu từ trung bình đến nhiều đều đặn trong một khoảng thời gian ngắn. Trong một cuộc khảo sát trên 55 bệnh nhân nghiện rượu mãn tính đang cai nghiện không có triệu chứng lâm sàng hay cận lâm sàng của bệnh gan, kết quả sinh thiết gan cho thấy 56% bị thâm nhiễm mỡ. Tình trạng thâm nhiễm mỡ nặng kết hợp với triệu chứng khó chịu, tình trạng yếu kém, chán ăn, buồn nôn, cảm giác đau nhẹ ở bụng và gan to nhẹ. Khoảng 15% bệnh nhân nhập viện bị vàng da.
Rượu có thể gây gan nhiễm mỡ cấp tính hoặc mạn tính
Trong gan nhiễm mỡ cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan do căng giãn bào gan. Khi xét nghiệm thấy tăng men trasaminase, bilirubin máu, photphatase kiềm… Một số bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tâm thần.
Rượu gây ra gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ mạn tính thường phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo. Khi gan nhiễm mỡ mạn tính, bệnh nhân có thể chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan. Siêu âm thấy nhu mô gan tăng âm đều. Gan nhiễm mỡ mạn tính có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
Xem thêm >>> 06 nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ thầm lặng mà chúng ta rất hay chủ quan
► Vì sao nghiện rượu dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ?
Theo các bác sĩ thì bệnh nhân nhân khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ có nghĩa là lượng mỡ trong gan nhiều hơn 5%, bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể vì nhiều nguyên nhân khác nhau như: bệnh nhân nạp quá nhiều năng lượng nhưng lười vận động nên dẫn đến béo phì, bệnh nhân sử dụng thuốc không đúng chỉ định, bệnh nhân nghiện rượu…..Vậy tại sao rượu gây nên chứng bệnh gan nhiễm mỡ. Nhiễm mỡ ở gan chủ yếu do 3 nguyên nhân:
- Uống rượu làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ tạo thành các acid béo tự do lưu thông trong máu, do đó dẫn đến tăng tạo triglycerit dự trữ trong gan.
- Rượu làm tăng tổng hợp acid béo tại gan từ các acetat, do đó cũng dẫn đến tăng triglycerid dự trữ trong gan. Rượu đồng thời làm giảm bài xuất triglycerid ra khỏi gan. Tại gan các acid béo từ thức ăn hoặc do gan tạo ra sẽ được este hóa thành triglycerit, một số chuyển thành photpholipid và các sản phẩm oxy hóa. Đa số các triglycerit tiếp đó liên kết với protein tại gan tạo thành lipoprotein và được vận chuyển ra ngoài gan, theo bạch mạch đến cơ và tổ chức mỡ.
- Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu gây hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein, dẫn đến ức chế sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan. Ngoài ra nếu uống phải rượu chưng cất không đúng kỹ thuật, chứa nhiều tạp chất như metanol, butanol, aldehyd, các acid và este làm tế bào gan bị ngộ độc và suy yếu, càng làm tăng thêm quá trình gan nhiễm mỡ.
Các bác sĩ chuyên khoa gan cũng cho biết thêm, bệnh nhân khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ nếu như sử dụng rượu càng nhiều thì khả năng dẫn đến xơ gan và ung thư gan là rất lớn. Đặc biệt bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B hay viêm gan C nếu như sử dụng rượu thì khả năng gây ra tổn thương cho gan càng lớn cũng như việc khống chế bệnh càng khó khăn.
► Làm gì để ngăn chặn gan nhiễm mỡ do uống rượu, bia?
Mọi phương pháp chữa hay phòng bệnh chỉ thực sự hiệu quả khi giải quyết được chính nguyên nhân gây ra bệnh. Đối với tình trạng gan nhiễm mỡ do uống rượu, không có thần dược nào có thể chữa gan nhiễm mỡ hay để phòng xơ gan do rượu tốt hơn con đường cai nghiện và tránh rượu, bia trước khi quá trễ. Không có quy định nào rõ ràng về việc tiêu thụ bao nhiêu bia, rượu thì sẽ dẫn tới gan nhiễm mỡ.
Trên thực tế, rượu có thể tàn phá cấu trúc gan rất nhanh và làm suy giảm chức năng của gan, cho dù bạn không uống nhiều. Do đó, các bác sĩ chuyên về gan thường khuyên người bệnh nên kiêng hoàn toàn rượu, bia và các chất kích thích để phòng bệnh hoặc để bệnh thuyên giảm nhanh nếu đang điều trị
Hiện tại, trong y học chưa có thuốc điều trị đặc hiệu gan nhiễm mỡ. Vì vậy, nếu không may bị gan nhiễm mỡ nói chung, gan nhiễm mỡ do uống rượu, bia nói riêng, người bệnh đều cần ghi nhớ và làm những việc này để kết quả điều trị là khả quan nhất:
- Giảm cân nếu đang bị thừa cân, béo phì.
- Cắt giảm rượu, bia, kiêng hoàn toàn là tốt nhất.
- Ngưng dùng một số loại thuốc ảnh hưởng đến gan. Đối với điều này, bệnh nhân cần tham khảo tư vấn của bác sĩ.
- Trao đổi với bác sĩ để có hướng điều trị các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ , viêm gan siêu vi C... nếu đang bị.
- Nghiêm túc sử dụng thuốc điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, người may mắn không bị bệnh thì cũng không được chủ quan mà cần biết cách tự phòng bệnh cho mình bằng cách thực hiện những điều đơn giản sau:
- Có chế độ ăn hợp lý, đủ các loại dinh dưỡng và an toàn.
- Chăm chỉ tập thể dục đều đặn để duy trì cân nặng lý tưởng.
- Tránh rượu, bia một cách tối đa.
- Khi dùng bất kì loại thuốc nào nên tham khảo tư vấn của bác sĩ.
- Có thể dùng thêm các sản phẩm bảo vệ sức khỏe để tăng cường chức năng của gan, hạn chế tình trạng tích tụ chất béo trong gan.
Hi vọng với bài viết này mọi người có được những thông tin những hiểu biết rõ ràng chính xác về việc rượu bia sẽ gây ra gan nhiễm mỡ từ đó phòng tránh và điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất. Xin kính chúc các bạn thật nhiều sức khỏe, niềm vui, hạnh phúc !
Nguồn: BNC medipharm.vn
